Kuytuca, Göle
| Kuytuca | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Kuytuca Kuytuca'nın Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Göle |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 2161 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 709 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75700 |
Kuytuca, Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Kuytuca köyünün eski adı Şeki olarak bilinir. 1886 tarihli Rus nüfus tespitinde "Şaki" (Шаки), 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde ise "Şeki" (شكی) olarak geçer.[3][4] Gürcüce kaynaklarda bu yer adı "Şekili" (შეკილი) biçiminde yazılmıştır.[5]
Şeki köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan tarihsel bölgelerden biri olan Kola'da yer alır. Nitekim bu bölgeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Kola bölgesi, dokuz azizle bağlantılı olarak Gürcü Ortodoks inancında da önemli bir yere sahiptir.
Türkçe Göle olarak bilinen Kola bölgesi, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresince "Şaki" (Шаки) olarak kaydedilen köy, Ardahan sancağının Göle kazasına bağlıydı. Köyün 1886 yılındaki nüfusu, Kürt olarak kaydedilmiş 132 kişiden oluşuyordu.[3] Bu nüfus 1896 yılında 192 kişiye, 1906 yılında 297 kişiye ulaşmıştır.[6] Bu hızlı artış köye yeni nüfus yerleştirildiğini göstermektedir.
Şeki köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre fiilen Ermenistan'ın sınırları içinde kaldı. 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca köy Türkiye'ye bırakıldı.[7]
Şeki köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Şeki" (شكی) adıyla Kars vilayetinin Göle kazasının merkez nahiyesine bağlıydı.[4] 1940 genel nüfus sayımında köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 638 kişiden oluşuyordu.[8] Şeki Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Kuytuca olarak değiştirilmiştir.[9] 1965 genel nüfus sayımında Kuytuca köyünün nüfusu 1.208 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde sadece 200 kişi okuma yazma biliyordu.[10]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Köy, Ardahan il merkezine 61 km, Göle ilçe merkezine 17 km uzaklıktadır.[11]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 709[2] |
| 2021 | 729[2] |
| 2020 | 753[2] |
| 2019 | 773[2] |
| 2018 | 816[2] |
| 2017 | 823[2] |
| 2016 | 836[2] |
| 2015 | 853[2] |
| 2014 | 884[2] |
| 2013 | 893[2] |
| 2012 | 962[2] |
| 2011 | 976[2] |
| 2010 | 1.012[2] |
| 2009 | 1.012[2] |
| 2008 | 986[2] |
| 2007 | 954[2] |
| 2000 | 1.122[11] |
| 1990 | 1.206[12] |
| 1985 | 1.357[13] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Kuytuca, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Göle Kuytuca Köy Nüfusu". Nufusune.com. 16 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b ""Göle Kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 771.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 492, ISBN 9789941478178.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 113, ISBN 9786052100271.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 352.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 758". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 358.
- ^ a b "Kuytuca Köyü". YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.